Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść




Dom nr 98, ul. Klonowa, Łomnica
Sendu: dopisałem
ul. Jedności Narodowej, Szklarska Poręba
Muzeum_Sentymentów_Kowary: dziękuję :) jak do tego doszło ? nie wiem...
Park, Szklarska Poręba
TW40: Racja. Przypisuję. Dzięki!
ul. Władysława II Jagiellończyka, Kowary
chrzan233: Dopisałem zdjęcie do obiektu widocznego po lewej budynku przy 1 Maja 34a.
Restauracja Na Skrócie, ul. Karkonoska, Karpacz
chrzan233: Dopisałem do obiektu Karkonoskiej 26, przy barierce obok wejścia stoi młody jegomość:
ul. Karkonoska, Karpacz
Iras (Legzol): Jak najbardziej lata sześćdziesiąte.

Ostatnio dodane
znaczniki do mapy

Sendu
Sendu
Danuta B.
Danuta B.
Zbigniew Waluś
Danuta B.
Danuta B.
Alistair
Zbigniew Waluś
Zbigniew Waluś
Danuta B.
Alistair
Danuta B.
Danuta B.
Danuta B.
McAron
MacGyver_74
Mmaciek
Popski
StaSta
Mmaciek

Ostatnio wyszukiwane hasła


 
 
 
 
Willa Silbera w Wałbrzychu
Autor: Petroniusz°, Data dodania: 2020-01-04 11:12:12, Aktualizacja: 2020-01-04 18:42:31, Odsłon: 1322

Silberburg i jego budowniczy

W czasie kilkuwiekowej historii Wałbrzycha istniało wiele budynków i budowli, które nie przetrwały do czasów obecnych. Niektóre strawione zostały przez ogień, inne rozebrano w związku z rozbudową ulic i miasta, jeszcze inne wyburzono z powodu szkód górniczych.

Jednym z takich budynków był Silberburg. Tak potocznie nazwali go mieszkańcy Wałbrzycha od nazwiska jego budowniczego - Silbera. Zamek, czy też raczej pokaźna willa Silbera stała przy obecnej ulicy Szmidta, na terenie dzisiejszego parku im. Jana III Sobieskiego. Wybudowana w roku 1865 już dwadzieścia lat później została rozebrana z powodu szkód górniczych.

Silber był mistrzem murarskim (Mauermeister). Nazwisko to przewija się w nielicznych archiwalnych źródłach. Na przykład w aktach miasta Wałbrzycha przechowywanych przez Archiwum Państwowe we Wrocławiu Oddział w Kamieńcu Ząbkowickim znajduje się zapis, że firma mistrza murarskiego Traugotta Silbera na początku 1858 roku za kwotę 399 talarów przeprowadziła kompletną rozbiórkę starego ratusza mieszczącego się w Rynku (powszechnie uważa się, że rozbiórka nastąpiła rok wcześniej ale to odrębny temat). Inna wzmianka o Silberze jako budowniczym opisywanego "zamku" znajduje się w opracowaniu "Durch Waldenburger Straßen" Maxa Kleinwächtera z 1937 roku, przy opisie ulicy Barbarastraße (obecnie ul. Szmidta). Jeszcze jeden ciekawy ślad napotykamy w publikacji "Chronik der Gemeinde und des Badeortes Altwasser nach unkundlichen Quellen" Maxa Rindfleischa z 1932 roku, z której dowiadujemy się, że w pobliżu szybu górniczego Paweł (Paulschacht), przy stacji kolejowej (obecnie Wałbrzych Miasto), znajdowała się cegielnia, która do 1880 roku należała do mistrza murarskiego Silbera, budowniczego starego Silberburga w Wałbrzychu, w którym później swoją siedzibę miała "loża" (oryg. Loge, być może chodzi o jakieś tajne zgromadzenie lub wręcz lożę wolnomularską nazywaną również masońską). W tej samej kronice podano, że cegielnię Silbera zakupiła fabryka porcelany C. Tielscha w celu jej dalszej rozbudowy. Ponadto Silber zaprojektował m.in. istniejący do dzisiaj budynek przy ul. Pocztowej nr 11, wybudowany w roku 1858 jako dom gościnny dla kuracjuszy, w miejscu spalonego rok wcześniej budynku firmy stolarskiej Bau-, Möbel- und Sargtischlerei Fritz Paschke & Söhne.

Jedyny, jak się przypuszcza, istniejący do dzisiaj ślad po okazałej willi to mur oporowy na tyłach posesji przy ul. Szmidta 4a, za obecnym Domem Technika NOT.

Opr. Piotr Frąszczak /Petroniusz/


Bibliografia:
1)      Wałbrzyskie zeszyty muzealne, tom 2, Muzeum w Wałbrzychu, 2007;
2)      Kleinwächter M., "Durch Waldenburger Straßen", 1937;
3)      Rindfleisch M., "Chronik der Gemeinde und des Badeortes Altwasser nach unkundlichen Quellen", 1932;
4)      www.polska-org.pl.

 
Silberburg
Na pierwszym planie - cegielnia Silbera
Dom przy ul. Pocztowej 11 wybudowany przez Silbera

 


/ / / / 4a /
/ / / / /
/ / / / 11 /
moose | 2020-01-07 13:20:27
ZTCP o Silberze wspomninał też Pflug w monografii Waldenburga - jakoby nowy ratusz (czyli dzisiejszy) miał być murowany z kamienia pochodzącego z kamieniołomu na Górze Parkowej, który miał do niego należeć. Sprawdzę to jeszcze.
Petroniusz | 2020-01-08 22:11:03
Ciekawe.
moose | 2020-01-13 22:26:18
Okazuje się że losy pana Traugotta są znacznie ciekawsze niż się wydaje. Otóż w 1858 roku Silber zaplanował budowę fabryki porcelany na swojej działce, w bezpośrednim sąsiedztwie fabryki porcelany Tielscha (istniejącej od 1845 r.). Władze Starego Zdroju nie zgodziły się na budowę drugiej fabryki uzasadniając odmowę szkodliwym wpływem dymów przemysłowych na klimat uzdrowiska jakim było jeszcze wówczas Altwasser. Najprawdopodobniej były to jednak wpływy Carla Tielscha, który nie chciał mieć konkurencji w pobliżu. Co ciekawe - Tielsch wykupił pierwsze budynki fabryczne, które budował Silber i włączył je do swojego zakładu. Silber nie zniechęcił się w inicjatywie, ale zrealizował zamierzenie 2 lata później, w 1860 roku w Jaworzynie Śląskiej, gdzie razem z a Augustem Rappsilberem - konstruktorem maszyn otworzyli fabrykę porcelany - dzisiejsze ZPS Karolina.
Petroniusz | 2020-01-14 18:57:44
Bardzo ciekawe!